BATI AKDENİZ İHRACATÇILAR BİRLİĞİ ÜYELERİNE
SİRKÜLER 2025-045

Sayın Üyemiz;

1. Temiz Sanayi Mutabakatı Devlet Yardımları Çerçevesi

2. Türkiye- İran Gümrük İdaresi Başkanları 10. Toplantısı Hk.

3. ABD Section 232 Önlemleri

4. Ticaret Müşavirlerimizle Elektronik Sohbet Toplantıları- Libya

5. Palandöken Ekonomi Forumu

Konularını içeren duyurularımızın detayları ekte sunulmuştur.

Bilgilerini rica ederim.

1. Temiz Sanayi Mutabakatı Devlet Yardımları Çerçevesi

Ticaret Bakanlığından alınan yazıya atfen, Türkiye İhracatçılar Meclisinden (TİM) alınan bir yazıda, Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan "Temiz Sanayi Mutabakatı” belgesinin, 26 Şubat 2025 tarihinde Komisyon Başkanı Ursula Von Der Leyen tarafından belirtilmektedir. Söz konusu belgede yer alan hedefler arasında Temiz Sanayi Mutabakatı özelinde bir Devlet Yardımları Çerçevesi (State Aid Framework accompanying the Clean Industrial Deal- CISAF) oluşturularak projelere yatırım için öngörülebilirlik sağlanması hususunun da yer aldığı ifade edilmektedir.

Bu defa, CISAF taslağına ilişkin bir kamu istişare süreci başlatıldığı duyurulmuştur. Bahse konu kamu istişare sürecinin, 11 Mart-25 Nisan 2025 tarihleri arasında açık olduğu, aşağıdaki bağlantıda yer alan sayfadan görüşlerin iletilmesinin mümkün olduğu belirtilmektedir:

https://competition-policy.ec.europa.eu/public-consultations/2025-cisaf_en

Bu kapsamda, Komisyon tarafından uygun olduğu durumlarda Üye Devletler yardım programları oluşturmaya teşvik edilmektedir. Böylece, Temiz Sanayi Mutabakatı hedeflerini hızlandıran projeler için devlet yardımı kurallarının basitleştirilmesine katkı sağlandığı ifade edilmektedir. Bu çerçevede;

• Üye Devletlerce, yenilenebilir enerjinin yayılımının hızlandırılması amacıyla; yenilenebilir enerji ve enerji depolama yatırımları için basitleştirilmiş ihale prosedürlerine sahip destek programları oluşturulması; kendi ulusal enerji portföylerine uygun teknolojilere yönelik spesifik programlar tasarlanması; yenilenebilir hidrojen gibi henüz olgunlaşmamış teknolojilere, ihale gerektirmeyen basitleştirilmiş bir süreçle destek sağlanması; fosil yakıtsız esneklik ve kapasite mekanizmalarına yönelik devlet yardımları için özel kolaylıklar üzerinde çalışılması önerilmektedir.

• Sanayide karbon azaltımının kolaylaştırılması amacıyla; karbon azaltımına yönelik tüm ilgili teknolojilere yapılan yatırımların desteklenmesi; ihale bazlı programlar ya da ihaleye ihtiyaç duymadan doğrudan projelerin desteklenmesi; süreci hızlandırmak amacıyla uygun olduğu belirlenen projelerin belirli bir zaman dilimi içinde uygulanması tavsiye edilmektedir.

• Temiz teknolojilerde yeterli üretim kapasitesi sağlanması amacıyla; belirli temiz teknoloji ekipmanlarının üretimine (bataryalar, güneş panelleri, rüzgar türbinleri, ısı pompaları, elektrolizörler ve karbon yakalama, kullanma ve depolama sistemleri) ve bu ekipmanların üretimi için gerekli temel unsurlar ile kritik hammaddelere destek sağlanması; desteklenen bölgelerde yatırım yardım programlarının artırılması; belirli projeler için üçüncü ülkelerde sunulan destek seviyesini karşılayacak daha yüksek yardım miktarları sağlanarak bu yatırımların Avrupa dışına kaymasının önüne geçilmesi hususları ele alınmıştır.

• Yenilenebilir enerji, sanayide karbon azaltımı, temiz teknoloji üretim kapasitesi ve belirli enerji altyapılarına yönelik özel yatırımlarla ilişkili riskleri azaltacak önlemler alınması söz konusu olacaktır.

CISAF vesilesiyle Üye Devletlerin Temiz Sanayi Mutabakatını desteklemek için devlet yardımlarını nasıl tasarlayabileceğinin belirlenmesi ve 31 Aralık 2030'a kadar yürürlükte kalmasının öngörüldüğü bildirilmektedir.

2. Türkiye- İran Gümrük İdaresi Başkanları 10. Toplantısı Hk.

Türkiye İhracatçılar Meclisinden (TİM) alınan bir yazıda, Türkiye Cumhuriyeti ile İran İslam Cumhuriyeti arasındaki Gümrük İdaresi Başkanları 10. Dönem Toplantısının, Ticaret Bakan Yardımcısı Sayın Sezai Uçarmak ve İran Gümrük İdaresi Başkanı Sayın Foroud Asgari'nin eşbaşkanlığında ülkemizden bir heyetin katılımı ile 26 Mayıs 2025 tarihi ile başlayan hafta Tahran'da düzenlenmesinin öngörüldüğü belirtilmektedir.

Bu çerçevede, anılan toplantı kapsamında yapılacak hazırlık çalışmalarında istifade edilmek üzere, firmalarımızın İran pazarına girişte yaşadıkları sorunlar ile gündeme getirilmesinde fayda görülen hususlara dair görüş ve değerlendirmelerinin TİM'e sunulmasını teminen ekte yer alan form doldurularak 10 Nisan 2025 Perşembe günü 14.00'e kadar Genel Sekreterliğimize (arge@baib.gov.tr) iletilmesi gerekmektedir.

Ek-1: Görüş Bildirim Formu

3. ABD Section 232 Önlemleri

Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğünden alınan bir yazıda, ABD tarafından belirli otomobiller ile otomobil yedek parçalarının ithalatının yerli üretimi zayıflatarak ulusal güvenliği tehdit ettiği gerekçesiyle 1962 tarihli Ticaretin Genişletilmesi Yasası'nın 232. Bölümü çerçevesinde (Section 232) %25 oranında ek gümrük vergisi uygulanması kararı alındığı belirtilmektedir. Ekte bir örneğine yer verilen 26 Mart 2025 tarihli Başkanlık Kararında alınan önlemlerin başta COVID-19 pandemisinin yarattığı kırılganlıklar olmak üzere son yıllarda yaşanan küresel tedarik zinciri sorunlarının ABD otomotiv sanayisinin istihdam ve üretim düzeyinde yeterli iyileşmeye imkân tanımaması nedeniyle alındığı ifade edilmektedir.

Diğer taraftan Vaşington Ticaret Müşavirliğinden Bakanlıklarına iletilen yazılarda Amerika'nın ulusal güvenliğini tehdit edebilecek kereste ve odun ürünleri ile bakır ürünleri ithalatına yönelik soruşturmalar yürütüldüğünün bildirildiği ifade edilmektedir.

Bu çerçevede Section 232 kapsamında ABD Ticaret Bakanlığı'na kereste ve odun ithalatı ile ilgili potansiyel ulusal güvenlik risklerini değerlendiren bir soruşturma başlatma yetkisi verildiği belirtilmektedir. Soruşturma açılışına ilişkin Başkanlık Kararında ABD'nin 2024 yılı yumuşak odun kerestesi tüketiminin %95'ini karşılayacak üretim kapasitesine sahip olmasına karşın 2016 yılından bu yana ithalatçı konumunda bulunduğu belirtilmektedir. Ayrıca, odun ve kereste ürünlerinin hem sivil inşaat sektörü hem de askeri alanda önemli bir girdi olduğu belirtilerek, ABD'de her yıl askeri inşaat faaliyetleri için 10 milyar doların üzerinde harcama yapıldığı ifade edilmekte, hem askeri hem de sivil ihtiyaçları karşılayabilen güçlü bir yerli endüstri altyapısının gerekliliğine vurgu yapılmaktadır.

Söz konusu soruşturma kapsamında, kereste, odun ve türev ürünleri dahil olmak üzere ağaç mamullerinin ABD'nin ulusal güvenliği üzerindeki etkilerinin incelenmekte olduğu belirtilmektedir. Soruşturma sürecinin, ABD'nin iç üretiminin talebi karşılayabilme kapasitesini, dış tedarik zincirlerinin rolünü, yabancı hükümetlerin sübvansiyonları ve agresif ticaret uygulamalarının etkisini, mevcut ticaret politikalarının iç üretime olan etkilerini ve bu tehditleri hafifletmeye yönelik alınacak tedbirleri içereceği ifade edilmektedir.

Aynı şekilde, Amerika'nın ulusal güvenliğini tehdit edebilecek bakır ürünleri ithalatına yönelik soruşturma başlatılmasına dair Başkanlık Kararı ile de ABD Ticaret Bakanlığı'na bakır ithalatı ile ilgili potansiyel ulusal güvenlik risklerini değerlendiren bir soruşturma başlatma yetkisi verildiği belirtilmektedir.

Söz konusu soruşturma kapsamında; ham bakır, bakır konsantreleri, rafine bakır, bakır alaşımları, bakır hurdası ve türev ürünler dahil olmak üzere bakır ürünlerinin ABD'nin ulusal güvenliği üzerindeki etkilerinin incelendiği ifade edilmektedir. Soruşturma sürecinde, ABD'nin bakır ithalatına olan bağımlılığının, savunma uygulamaları, altyapı gelişimi ve teknolojik yenilikler açısından yaratabileceği olası tehditler değerlendirilecektir. Anılan Başkanlık Kararında, yabancı üreticilerin eritme ve rafinasyon kapasitesinin tek bir üretici tarafından domine edilmesinin ve mevcut küresel kapasite fazlasının, ABD'nin bakır arzını riske attığı belirtilmektedir. Ayrıca, yabancı üreticilerin aşırı kapasitesi ve sağlanan sübvansiyonların, ABD sanayisinin rekabet gücünü zayıflattığı ve fiyatları yapay olarak baskıladığı belirtilmektedir.

ABD Ticaret Bakanlığının söz konusu Soruşturmalara ilişkin 270 gün içinde hazırladığı raporları sunacağı ve söz konusu raporlarda, bahse konu ürünlerin ithalatının ABD'nin ulusal güvenliğini tehdit edip etmediğinin değerlendirileceği belirtilmektedir. Ayrıca bu tehditleri azaltmak için alınabilecek tedbirler ve potansiyel vergiler, ihracat kontrolleri ya da iç üretimi artırmak için teşvikler gibi önerilere yer verileceği ifade edilmektedir.

Ek-2: ABD Başkanlık Kararı

4. Ticaret Müşavirlerimizle Elektronik Sohbet Toplantıları- Libya

Ticaret Bakanlığı Ticaret Araştırmaları ve Risk Değerlendirme Genel Müdürlüğünden alınan bir yazıda, Bakanlığa bağlı olarak dünyanın dört bir yanında ihracatımızın geliştirilmesi için çalışmakta olan Ticaret Müşavir ve Ataşelerimizle Türk iş dünyasını bir araya getirmek üzere Bakanlık tarafından düzenlenmekte olan "Ticaret Müşavirlerimizle Elektronik Sohbet Toplantıları” kapsamında, 10 Nisan 2025 Perşembe günü saat 14.00-15.30 saatleri arasında Libya'da görev yapmakta olan Ticaret Müşavirimiz ile "Zoom” programı üzerinden"Libya: Libya Pazarına Giriş” konuluelektronik sohbet toplantısının gerçekleştirileceği ve söz konusu toplantıya aşağıda verilen link üzerinden kayıt olmak suretiyle katılım sağlanabileceği bildirilmektedir.

Libya Sektörel Elektronik Sohbet Toplantısı Linki :https://bit.ly/3FGeClS

5. Palandöken Ekonomi Forumu

Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğünden alınan bir yazıda, açılışı Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN tarafından gerçekleştirilmesi öngörülen "Akıllı Dünyada Adil Bir Gelecek: Zeki Ekonomiler ve Küresel Eşitsizlik" temalı Palandöken Ekonomi Forumu'nun, 26-27 Nisan 2025 tarihlerinde Erzurum'da düzenleneceği bildirilmektedir.

Programı ilişikte sunulan forumun dört ana ve üç özel oturumda gerçekleşecek olduğu, her oturumda alanında uzman panelistlerin yanı sıra hükümet temsilcileri, iş dünyası liderleri, ekonomistler, şirket yöneticileri ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerinden oluşan yaklaşık 700 katılımcının da etkinlikte yer alması öngörüldüğü ifade edilmektedir.

Bu çerçevede, söz konusu programa katılacak üyelerimizin Bakanlığa iletilmek üzere katılımcı bilgilerini ekte yer alan formu doldurarak 17 Nisan 2025 Perşembe günü saat 15.00'e kadar Genel Sekreterliğimize (arge@baib.gov.tr) iletmesi gerekmektedir.

Ek-3: Katılımcı Formu

---

Ekler:
Ek-1.docx

Ek-2.pdf

Ek-3.xlsx