BATI AKDENİZ İHRACATÇILAR BİRLİĞİ ÜYELERİNE
SİRKÜLER 2025-034

Sayın Üyemiz;

1. 2026-2028 Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Strateji Eylem Planı Hazırlık Çalışmaları

2. Macaristan / KEK 9. Dönem Toplantısı Hk.

3. AB SKDM Yeni Tüzük Taslağı

4. AB Torba Yasa Teklifi/Kurumsal Sürdürülebilirlik

5. Temiz Sanayi Mutabakatı / Rekabetçilik Pusulası

6. Ticaret Müşavirlerimizle Elektronik Sohbet Toplantıları- Fransa

7. Burkina Faso ve Mozambik Cumhuriyeti İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesinde Yaşanan Sorunlar

Konularını içeren duyurularımızın detayları ekte sunulmuştur.

Bilgilerini rica ederim.

1. 2026-2028 Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Strateji Eylem Planı Hazırlık Çalışmaları

Hazine ve Maliye Bakanlığı Risk Analizi Genel Müdürlüğünden alınan bir yazıya atıfla, Türkiye İhracatçılar Meclisinden (TİM) alınan yazıda, 2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı kapsamında Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Strateji Eylem Planının (2026-2028), Hazine ve Maliye Bakanlığının sorumluluğu ve ilgili kamu kurum/kuruluşları ile özel kuruluşların iş birliğinde 2025 yılı içerisinde hazırlanması gerektiği ve bahse konu Eylem Planının hazırlık, koordinasyon ve uygulama süreçlerinin izlenmesi görevinin Risk Analizi Genel Müdürlüğünce yürütüleceği belirtilmektedir.

Bu çerçevede, kayıt dışı ekonomiyle etkin mücadelede, eylem planlarının hazırlanması ve uygulanması aşamalarında kamu kurum ve kuruluşlarıyla beraber toplumun tüm kesimlerinin desteği ve iş birliğinin önem arz ettiği bildirilmektedir.

Bilgilerini ve bahse konu Eylem Planı kapsamında yer almasında fayda görülen eylem önerilerinin TİM'e sunulmasını teminen ekte yer alan formata uygun şekilde 27 Mart 2025 Perşembe günü mesai bitimine kadar Genel Sekreterliğimize (arge@baib.gov.tr) iletilmesini rica ederim.

Ek-1: Eylem Öneri Tablosu

2. Macaristan / KEK 9. Dönem Toplantısı Hk.

Ticaret Bakanlığı'ndan alınan yazıya atfen, Türkiye İhracatçılar Meclisinden (TİM) alınan bir yazıda, Türkiye-Macaristan Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) 9'uncu dönem toplantısının, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sayın Mehmet Fatih KACIR ve Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Sayın Peter SZIJJARTO'nun eşbaşkanlıklarında 6-7 Mayıs 2025 tarihlerinde Ankara'da gerçekleştirilmesi planlandığı bildirilmektedir.

Yazıda devamla, toplantıda gündeme getirilmesinde yarar görülen hususlar ve ihracatçılarımızın Macaristan pazarına girişte karşılaştıkları sorunlar ile talep ve değerlendirmelerine ihtiyaç duyulduğu iletilmektedir.

Bilgileri ve ilgili toplantıda kullanılmak üzere bahse konu ülke pazarında karşılaşılan sorunlar ile anılan görüşme sırasında gündeme getirilmesinde fayda görülen hususlara ilişkin görüş ve değerlendirmelerinizin TİM'e sunulmasını teminen, ekte yer alan form doldurularak, 17 Mart 2025 Pazartesi günü 15.00'e kadar Genel Sekreterliğimize (arge@baib.gov.tr) iletilmesini rica ederim.

Ek-2: Görüş Bildirim Formu

3. AB SKDM Yeni Tüzük Taslağı

Ticaret Bakanlığından alınan bir yazıya atıfla, Türkiye İhracatçılar Meclisinden (TİM) alınan yazıda, Avrupa Komisyonu tarafından, AB Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) Tüzüğü üzerinde değişikliklerin önerildiği bir taslak belge hazırlandığı (Ek-1) belirtilmektedir. Taslakta genel hatlarıyla raporlama yükümlülüklerinin sadeleştirilmesi, SKDM kapsamındaki muafiyetlerin revize edilmesi, gömülü emisyon hesaplamaları ve mahsuplaşma yöntemleri gibi temel konularda değişikliklerin yapıldığı ifade edilmektedir.

Bu kapsamda önerilen değişiklikler özetle şu şekildedir:

• Madde 1(1), AB'ye ithal edilen çok düşük miktarlardaki emisyonları SKDM kapsamı dışında tutmak için SKDM Tüzüğü'nün yeni Ek VI'sında belirtildiği gibi bir eşik değer belirlenmesini (50 ton CO2 eşleniği-Hesaplama yöntemi EK VII'de verilmektedir.),

• Madde 1(2), ithalatçı ve operatör tanımlarının değiştirilmesini,

• Madde 1(3) ve 1(4)(a) ila (b) ithalatçılara eşiğin üzerindeki eşyayı ithal etme yetkisi verilmesine ilişkin kuralları,

• Madde 1(4)(c), menşe ülke dışında üçüncü bir ülkede ödenen bir karbon fiyatının talep edilmesini,

• Madde 1 (4) (d), yetkili SKDM beyan sahiplerinin, hukuki sorumluluk kendilerinde kalmak kaydıyla, beyan gerekliliklerini üçüncü taraflara devretme olasılığını, beyanda yer alacak hususları,

• Madde 1(5), alüminyum ve çelik sektörlerinde kullanıcı malları söz konusu olduğunda gömülü emisyonların hesaplanmasını kolaylaştırmak için yeni bir emisyon hesaplamasını, yetkili SKDM beyan sahipleri tarafından rapor edilecek bilgileri ve yıllık SKDM raporlarının sunulacağı tarihi

• Madde 1(6) ve 1(26), emisyon doğrulama kurallarını, gömülü emisyonları doğrulama yükümlülüğünün yalnızca gerçek değerler için geçerli olmasını,

• Madde 1(8), Madde 10 SKDM portalında değişiklikleri,

• Madde 1(9), akredite doğrulayıcıların SKDM siciline (veri tabanına) erişebilmeleri ve kaydını,

• Madde 1(14), SKDM sertifikalarının satışının başlangıç tarihinin Şubat 2027'ye alınmasını,

• Madde 1(15) ve 1(18), mali yükümlülük başlangıcının hala 2026 yılından hesaplanacağını,

• Madde 1(16), mali yükümlülüklerinin hesaplanmasının basitleştirilmesini,

• Madde 1(17), geri satın alma limitinde değişiklik,

• Madde 1(21), yetkili makamların cezayı değiştirme olasılığını,

• Madde 1(23), Komisyon'a devredilen yetkileri değiştirmekte,

• Madde 1(25), kalsine edilmemiş kaolinik killerin SKDM kapsamından çıkarılmasını,

• Madde 1(26), gömülü emisyonların hesaplanmasında yalnızca doğrudan emisyonların dikkate alınması gereken SKDM eşya listesine elektriğin eklenmesini, ekler, gömülü emisyon hesaplamasında çeşitli basitleştirmeleri düzenlemektedir. Avrupa Komisyonu tarafından yayınlanan yeni SKDM Tüzük taslağına ilişkin dokümanlara, Ticaret Bakanlığı'nın internet sayfasındaki https://ticaret.gov.tr/dis-iliskiler/yesil-mutabakat/duyurular/yeni-ab-skdm-tuzugu-taslagi-avrupa-komisyonu-tarafindan-yayinlanmistir bağlantı linkinden erişilebilmektedir. Avrupa Komisyonunun açıklamasında, taslak Tüzük ile yapılan değişikliklerin şu hedeflere yönelik olduğu ifade edilmektedir:

• SKDM raporlama yükümlülüklerinin sadeleştirilerek özellikle KOBİ seviyesindeki paydaşların yaşadığı sorunların giderilmesi.

• SKDM'nin çevresel hedeflerinden taviz verilmeden maliyet etkin bir hale getirilmesi.

• AB'ye ihracat yapan firmaların raporlama yükümlülüklerinin basitleştirilmesi ve karmaşık hesaplama süreçlerinin kolaylaştırılması,

• AB Komisyonu'nun gözetim faaliyetlerinin etkinleştirilmesi,

• AB ithalatçıları ve Üye Devletlerin yetkili makamlarının yükümlülüklerinin hafifletilmesi amacıyla eşik değer uygulamasına geçilmesi. Taslak Tüzüğün aşağıdaki iki temel saikle SKDM'de değişikliğe gittiği görülmektedir:

• Küçük miktarlarda SKDM ürünleri ithal eden ithalatçıların çoğunlukla KOBİ yada birey düzeyinde olması ve bu ithalatçılar için SKDM yükümlülüklerine uyumdan kaynaklanan idari yüklerin çevresel düzenleme faydasını önemli ölçüde aştığının tespit edilmesi, KOBİ ve bireylerin yaptığı ithalatların emisyon paylarının AB içerisine ithal edilen tüm SKDM ürünlerinin gömülü emisyon paylarına kıyasen çok daha düşük olması ve SKDM yetkili otoritelerine aşırı iş yükü yaratması,

• Belirlenen eşik değerin üzerinde SKDM kapsamındaki malları ithal edenler için, raporlama gerekliliklerine uyumu kolaylaştırmak amacıyla basitleştirmelerin yapılması, ulusal yetkili otoriteler ve Avrupa Komisyonu için yetkilendirme prosedürünü sadeleştirilmesi ve hızlandırılması, üçüncü ülke üreticilerinden yetkilendirilmiş SKDM beyan sahiplerinin veri toplama süreçlerini kolaylaştırılması, belirli mallar için gömülü emisyonların hesaplanmasını basitleştirilmesi, emisyon doğrulama kurallarının düzenlenmesi, AB'ye ithalat yılı boyunca yetkilendirilmiş SKDM beyan sahiplerinin mali yükümlülüğü hesaplamasının netleştirilmesi ve malların üretildiği üçüncü ülkelerde ödenen karbon fiyatlarına ilişkin yetkilendirilmiş SKDM beyan sahiplerinin geri talepte bulunma sürecini kolaylaştırılması,

Ek-3: Karbon Sınırda Uyum Mekanizması Basitleştirilmiş Rehberi

Ek-4: COM 87 Sayılı Belgenin Ekleri

Ek-5: COM 87 Sayılı Belgenin Yasal Düzenleme Bölüm 1

4. AB Torba Yasa Teklifi/Kurumsal Sürdürülebilirlik

Ticaret Bakanlığından alınan yazıya atfen, Türkiye İhracatçılar Meclisinden (TİM) alınan yazıda, Avrupa Komisyonu tarafından 26 Şubat 2025 tarihinde, Temiz Sanayi Mutabakatı ile beraber, bazı mevzuatların sadeleştirilmesine yönelik yeni bir torba yasa teklifi (Omnibus I& II) açıklandığı aktarılmaktadır. Bu yasa teklifi içinde, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması'nın (SKDM) yanı sıra, Kurumsal Sürdürülebilirlik Özen Yükümlülüğü Direktifi (CRDDD), Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi (CSRD), Taksonomi Düzenlemeleri ve Avrupa Yatırım Programı-InvestEU Tüzüğü yer almaktadır. Anılan düzenleme kapsamında, Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi'ni (CSRD) daha orantılı hale getirmek ve şirketler için uygulanmasını kolaylaştırmak amacıyla getirilen temel değişiklikler aşağıda özetlenmektedir:

• CSRD kapsamındaki şirket sayısı %80 oranında daraltılarak, raporlama kapsamı (mevzuatın ilk halinde: iki mali yıl üst üste 50 milyon avro net satış hasılatı, 25 milyon avro aktif büyüklük ve 250 çalışan kriterlerinden en az ikisini sağlama) 1.000'den fazla çalışanı bulunan büyük işletmelerle sınırlandırılmıştır.

• KOBİ'ler için Gönüllü Standart (VSME) baz alınarak bir gönüllü raporlama standardı oluşturulacaktır. Bu standart, CSRD kapsamındaki şirketlerin veya bankaların, 1.000'den az çalışanı olan değer zincirlerindeki şirketlerinden talep edebileceği bilgileri sınırlayarak KOBİ'ler için koruma sağlamaktadır.

• Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (ESRS) basitleştirilmesi amacıyla gözden geçirilecektir.

• Büyük ölçekli şirketler için 2025, borsada işlem gören KOBİ'ler için 2026 olarak belirlenmiş olan raporlama yükümlülüklerinin yürürlüğe giriş süresi iki yıl ertelenmektedir.

Kurumsal Sürdürülebilirlik Özen Yükümlülüğü Direktifi'nde (CRDDD):

• Sürdürülebilirlik özen yükümlülüğü gereksinimlerinin başlangıç tarihi, büyük şirketleri kapsayacak şekilde bir yıl ertelenerek 26 Temmuz 2028 olarak belirlenmiştir.

• Şirketlerin, dolaylı iş ortakları düzeyinde, karmaşık tedarik zincirlerinde meydana gelebilecek veya gelme riski olan olumsuz etkilerle ilgili derinlemesine değerlendirmeler yapma zorunluluğu kaldırılmıştır.

• Büyük şirketlerin, sürdürülebilirlik özen yükümlülüğü gereksinimlerine yönelik periyodik değerlendirme süresi 1 yıldan 5 yıla çıkarılmıştır.

• Şirketlerin, KOBİ'lerden talep edebileceği bilgi, CSRD gönüllü sürdürülebilirlik raporlama standartlarında belirtilen bilgilerle sınırlanmıştır.

• İklim değişikliğiyle mücadele için geçiş planlarının kabulüne dair gereksinimler, CSRD ile uyumlu hale getirilmiştir.

Düzenleme ile küçük şirketlerin aşırı raporlama yüklerinden korunmasının hedeflenmekte olduğu; kapsam dahilinde kalan AB şirketlerinin tedarik zincirinde yer alan ihracatçılarımızın üzerinde oluşacak raporlama yükümlülüğünün de azaltıldığı belirtilmektedir. Bu çerçevede, CSRD kapsamının daraltılması ve ESRS'deki gelecekteki değişikliklerin, şirketler için önemli maliyet tasarrufları sağlaması ve AB'nin rekabet gücünü artırmasının amaçlandığı ifade edilmektedir. Toplamda, bu değişikliklerin yıllık maliyet tasarruflarının yaklaşık 4,4 milyar Avro olması beklendiği belirtilmektedir.

Düzenleme paketinin, Taksonomi raporlamasında da bazı istisnalar ve gönüllü raporlama uygulamaları getirdiği ifade edilmektedir. 1.000'den fazla çalışanı olan büyük şirketler için, daha küçük şirketlerin Taksonomi uyumluluğu konusunda gönüllü raporlama yapabilmesinin sağlandığı belirtilmektedir.

Konuya ilişkin detaylı bilgi notu ekte sunulmakta olup, ayrıca ilgili belge ve yapılan açıklamalara bağlantı linkinden ulaşılması mümkündür.

Ek-6: Kurumsal Sürdürülebilirlik Omnibus Bilgi Notu

5. Temiz Sanayi Mutabakatı / Rekabetçilik Pusulası

Ticaret Bakanlığından alınan yazıya atıfla, Türkiye İhracatçılar Meclisinden (TİM) alınan yazıda, Avrupa Komisyonu tarafından 29 Ocak 2025 tarihinde, ekonomik verimliliği canlandırmak ve AB'nin rekabet gücünü güvence altına almak amacıyla "Rekabetçilik Pusulası” (Competitiveness Compass) yayımlandığı aktarılmaktadır. Rekabetçilik Pusulası'nın, Avrupa Merkez Bankası Eski Başkanı Mario Draghi'nin Avrupa'nın gelecekteki rekabetçiliği üzerine hazırladığı rapordaki tavsiyelere dayandığı ifade edilmektedir.

Pusula'nın, AB'nin iklim nötrlüğünü sağlamayı hedeflerken, aynı zamanda geleceğin teknolojilerinin ve temiz ürünlerinin icat edildiği, üretildiği ve pazara sunulduğu bir merkez haline gelmesi için bir yol haritası çizdiği belirtilmektedir. Bu kapsamda, (1) inovasyon açığını kapatmak, (2) dekarbonizasyon ve rekabetçilik ve (3) aşırı bağımlılıkları azaltmak ve ekonomik güvenliği artırmak olmak üzere üç temel eylem alanını belirlemektedir. Rekabetçilik Pusulasına ilişkin detaylı bilgi notu Ek-7'de sunulmaktadır.

Diğer taraftan, Draghi Raporu ve Rekabetçilik Pusulası'nda, karbonsuzlaşma politikalarının sanayi, rekabet, ekonomi ve ticaret politikalarıyla iyi entegre edildiğinde güçlü bir büyüme motoru haline geldiği vurgulanmakta, ancak özellikle yüksek enerji fiyatları ve küresel çapta yoğun rekabetle karşı karşıya olan AB sanayilerinin verimlilik artışı açısından diğer büyük güçlerden geride kalma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu belirtilmektedir. Bahse konu sebeplerle, AB sanayi için acil bir dönüşüm planı niteliğinde kurgulanan Temiz Sanayi Mutabakatı'nın 26 Şubat 2025 tarihinde açıklandığı ifade edilmektedir.

Mutabakat'ın, üretimin her aşamasını desteklemeye yönelik önlemler sunmakta olduğu, özellikle enerji yoğun sanayiler ve temiz teknoloji sektörü olmak üzere birbiriyle yakından bağlantılı iki ana sektöre odaklandığı belirtilmektedir. Temiz Sanayi Mutabakatı, büyüme odaklı Avrupa sanayi ekosisteminin gelişmesi amacıyla (1) Daha düşük enerji maliyetleri, (2) Temiz ve sürdürülebilir ürünlere yönelik talep yaratma, (3) Temiz geçişin finansmanı, (4) Döngüsellik ve hammaddeye erişim, (5) Küresel pazarlara erişim ve uluslararası ortaklıklar ve (6) Yetenekler ve iş gücü olmak üzere altı temel alanı içermektedir.

Bu kapsamda Temiz Sanayi Mutabakatına ilişkin detaylı bilgi notu Ek-8'de, öne çıkan eylemler aşağıda özetle sunulmaktadır:

• Uygun Maliyetli Enerji Eylem Planı (6 Şubat 2025) ile sanayi, işletmeler ve haneler için enerji faturalarının düşürülmesi,

• Endüstriyel Dekarbonizasyon Hızlandırma Yasası [2025 IV. Çeyrek] ile kamu ve özel alımlarda sürdürülebilirlik, dayanıklılık ve "Avrupa'da üretilmiştir" kriterleri getirilmesi,

• 2026 yılında Kamu İhale Çerçevesi gözden geçirilerek ve stratejik sektörlerde sürdürülebilirlik, dayanıklılık ve Avrupa önceliği kriterlerinin kamu alımlarına dahil edilmesi,

• 2025'in ilk çeyreğinde düşük karbonlu hidrojenle ilgili bir düzenleme (delegated act) kabul edilmesi ve düşük karbonlu hidrojen üretimine ilişkin kuralların netleştirilmesi,

• 2025'te çelikle başlayarak sanayi ürünlerine yönelik gönüllü karbon yoğunluğu etiketi getirilmesi, ardından çimento sektörünün eklenmesi,

• Mart ayında otomotiv sektörü için bir Eylem Planı, bahar aylarında ise çelik ve metaller için bir Eylem Planı sunulması,

• AB'de üretilen temiz sanayiyi desteklemek için 100 milyar avroyu aşan bir finansman harekete geçirilmesi,

• Avrupa şirketlerinin kritik hammaddelere yönelik taleplerini birleştirmesine olanak tanıyan bir mekanizma kurulması, AB Kritik Hammaddeler Merkezi aracılığıyla toplu hammadde satın alımları gerçekleştirilmesi,

• 2026'da Döngüsel Ekonomi Yasasının kabul edilmesi, e-atıklarla ilgili mevcut kuralların daha basit, amaca uygun ve içerdikleri kritik ham maddeleri geri kazandıracak şekilde revize edilmesi, "atık sonu” kriterlerinin uyumlu hale getirilmesi, genişletilmiş üretici sorumluluğu (GÜS) basitleştirilerek dijitalleştirilecek ve hedefli olarak genişletilmesi, metal hurda kullanımının artırılması için teşvikler sağlanması,

• Trans-Bölgesel Döngüsellik Merkezleri oluşturulması, batarya geri dönüşümü için kritik olan batarya geri dönüşüm atığı (black mass) ihracatına, arz sıkıntısı yaratması nedeniyle özel düzenlemeler getirilmesi,

• Küresel rekabet ve jeopolitik belirsizlikler karşısında, bir dizi ticaret savunması mekanizmalarının ve diğer koruma araçlarının etkin şekilde kullanılması,

• Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması'nın basitleştirilmesi ve etkinleştirilmesi amacıyla, 2025'in ikinci yarısında, Komisyon tarafından kapsamlı bir SKDM inceleme raporu sunulması, İlgili belge ve yapılan açıklamalara aşağıdaki bağlantıdan ulaşılması mümkündür: https://commission.europa.eu/topics/eu-competitiveness/clean-industrial-deal_en

Ek-7: Rekabetçilik Pusulası Bilgi Notu

Ek-8: Temiz Sanayi Mutabakatı Bilgi Notu

6. Ticaret Müşavirlerimizle Elektronik Sohbet Toplantıları- Fransa

Ticaret Bakanlığı Ticaret Araştırmaları ve Risk Değerlendirme Genel Müdürlüğünden alınan bir yazıda, Bakanlığa bağlı olarak dünyanın dört bir yanında ihracatımızın geliştirilmesi için çalışmakta olan Ticaret Müşavir ve Ataşelerimizle Türk iş dünyasını bir araya getirmek üzere Bakanlık tarafından düzenlenmekte olan "Ticaret Müşavirlerimizle Elektronik Sohbet Toplantıları” kapsamında,20 Mart 2025 Perşembe günü saat 14.00-15.30 saatleri arasında Fransa'da görev yapmakta olan Ticaret Müşavirimiz ile "Zoom” programı üzerinden "Fransa: Mobilya, Ambalaj ve Doğal Taş Sektörleri” konuluelektronik sohbet toplantısının gerçekleştirileceği ve söz konusu toplantıya aşağıda verilen link üzerinden kayıt olmak suretiyle katılım sağlanabileceği bildirilmektedir.

Fransa Sektörel Elektronik Sohbet Toplantısı Linki :https://bit.ly/41nZwcS

7. Burkina Faso ve Mozambik Cumhuriyeti İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesinde Yaşanan Sorunlar

Ticaret Bakanlığından iletilen bir yazıya atfen, Türkiye İhracatçılar Meclisinden (TİM) alınan bir yazıda, Burkina Faso ve Mozambik Cumhuriyeti ülkelerinden ihracat bedellerinin yurda getirilmesinde yaşanan sorunlar talep edilmektedir.

Burkina Faso ve Mozambik ülkelerinde mevcut siyasi ve ekonomik duruma ilişkin değerlendirmeleriniz ile ihracat bedellerinin yurda getirilmesinde yaşanan sorunlarına dair görüşlerinizin aşağıdaki formata uygun biçimde 17 Mart 2025 Pazartesi günü 15.00'e kadar Genel Sekreterliğimize (arge@baib.gov.tr) iletilmesini rica ederim.

---

Ekler:
E-5.pdf

Ek-1.docx

Ek-2.docx

Ek-3.pdf

Ek-4.pdf

Ek-6.pdf

Ek-7.pdf

Ek-8.pdf